Niemowlęta w pierwszych tygodniach swojego życia przechodzą wiele badań diagnostycznych, które mają na celu sprawdzenie ich stanu zdrowia i upewnienie się, że rozwój płodowy oraz poród przebiegały prawidłowo i bez zakłóceń. Jednym z lepszych i bezpieczniejszych badań pozwalających ocenić stan mózgu niemowlęcia jest USG przezciemiączkowe. Jednak okno dostępności tego typu badania zamyka się wraz z rozwojem kości czaszki dziecka. Wyjaśniamy, jakie korzyści płyną z badania USG przezciemiączkowego oraz do kiedy można je wykonać.
Badanie USG przezciemiączkowe – na czym polega?
Ultradźwięki to technika tworzenia obrazów wnętrza ciała. Wykorzystują one fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości do tworzenia obrazu na monitorze lub ekranie komputera. Fale dźwiękowe odbijają się od tkanek i narządów tworząc echo, które jest przetwarzane przez komputer na sygnały elektryczne, a następnie na obrazy. Są one zwykle czarno-białe lub w skali szarości.
USG mózgu u dzieci wykonuje się na głowie dziecka w celu wykrycia ewentualnych nieprawidłowości w mózgu. Zwykle przeprowadza się je, gdy istnieją oznaki, że dziecko może mieć zaburzenie wrodzone lub rozwojowe, takie jak wodogłowie lub krwawienie wewnątrzczaszkowe. USG przezciemiączkowe dziecka można wykonać w dowolnym momencie przed ukończeniem drugiego roku życia, ale nie można tego zrobić później. Wynika to bezpośrednio z faktu, że w wieku 2 lat czaszka dziecka jest już całkowicie połączona, tworząc pojedynczą strukturę kostną, przez którą fale ultradźwiękowe nie mogą przeniknąć.
Do kiedy można wykonać badanie USG przezciemiączkowe?
USG przezciemiączkowe jest bezpieczniejszą alternatywą dla tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego, które nie są zalecane u najmłodszych pacjentów. Badanie USG nie powoduje skutków ubocznych i jest całkowicie bezpieczne nawet dla noworodków. Ponadto jest to szybki i całkowicie bezbolesny zabieg diagnostyczny.
Ultrasonografia mózgu u dzieci jest również nazywana ultrasonografią przezciemiączkową. Badanie mózgu jest możliwe tylko u małych dzieci, ponieważ mają one niezespolone ciemiączko pokryte tkankami miękkimi, które tworzą swoiste okienko umożliwiające wykonanie takiego badania. U starszych dzieci i dorosłych czaszka tworzy mocną kość, która odbija fale ultradźwiękowe i nie pozwala na obrazowanie struktur mózgu.
Ciemię jest bezkostnym stawem kości czaszki, które łączą się ze sobą w miarę wzrostu dziecka. USG przezciemiączkowe wykonuje się najczęściej ze względu na rodzaj i jakość obrazu uzyskiwanego przez ciemiączko przednie i tylne. Tylna część ciemienia zarasta się w wieku około 6-8 tygodni, podczas gdy przednie ciemię około 20 miesiąca. Po tym czasie przezciemieniowe USG mózgu staje się mało efektywne i znacząco spada jego skuteczność.
W jakim celu wykonuje się USG przezciemiączkowe?
Badanie transfontanelu u niemowląt jest bardzo skuteczne. W razie potrzeby można to zrobić natychmiast po urodzeniu dziecka i powtórzyć tyle razy, ile to konieczne, aby monitorować zmiany w mózgu. USG mózgu u niemowląt może wykryć zmiany ogniskowe, guzy mózgu i krwotoki. Ponadto pomaga w diagnostyce nieprawidłowości w wielkości i kształcie układu komorowego oraz przestrzeni płynowej w sklepieniu mózgu.
Przezciemiączkowe badanie ultrasonograficzne mózgu jest zalecane u noworodków z niską masą urodzeniową, chorobami neurologicznymi, niedotlenieniem poporodowym i podejrzeniem wodogłowia. Lekarze zwracają uwagę na dzieci, u których ciemiączko jest twarde i odstające, co jest również ważnym wskazaniem do badania ultrasonograficznego mózgu dziecka. Badanie to jest również dobrym wsparciem diagnostycznym w przypadku podejrzenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u dziecka. Dodatkowo każdy mały pacjent powinien mieć wykonane badanie USG mózgu po urazie głowy w celu wykluczenia ewentualnych zmian, krwiaków czy krwawień śródczaszkowych.