Tranzyt to jeden z kluczowych elementów międzynarodowego łańcucha dostaw i przepływu towarów. Dotyczą go liczne porozumienia i przepisy, z którymi firmy transportowe muszą być na bieżąco. Mając to na uwadze, warto przedstawić istotne informacje na jego temat, a także spróbować scharakteryzować poszczególne rodzaje tranzytu. Pozwoli Ci to lepiej zapoznać się z całym procesem przewozowym.
Co to jest tranzyt towarów? Na czym polega?
Na początek krótka definicja. Tranzyt to procedura dotycząca międzynarodowego przewozu towarów oraz osób. Umożliwia transport ładunku z jednego państwa do drugiego, przez terytorium państwa trzeciego, które w tym łańcuchu traktowane jest jako kraj tranzytowy. Przez jego teren przebiega trasa, jednak w jego przypadku proces sprowadza się wyłącznie do przewozu, bez rozładunku lub załadunku towarów.
Przykład: Jeśli polska firma produkująca meble chce przewieźć swoje wyroby do Belgii, musi przejechać przez terytorium Niemiec. W tej sytuacji nasz zachodni sąsiad będzie więc traktowany jako kraj tranzytowy, ponieważ przez jego teren przebiega trasa prowadząca do innego kraju.
Kluczowe w procedurze tranzytowej jest to, że państwo trzecie (w tym przypadku Niemcy) nie pobiera opłat celnych. Przekłada się to na znaczne upłynnienie i przyspieszenie dostaw. Co oczywiste, wykorzystanie tranzytu jest możliwe dzięki międzynarodowym umowom, porozumieniom i procedurom, których firmy transportowe muszą przestrzegać.
Podział tranzytu – najważniejsze rodzaje
Wymienić można 4 główne typy tranzytu. Czego dotyczą? Pod uwagę trzeba wziąć przede wszystkim rodzaj krajów, przez które przebiega trasa przewozu. Jeśli bowiem dotyczy państw należących do obszaru celnego Unii Europejskiej, mówimy o tranzycie wewnętrznym (T2L). Do realizacji transferu wystarczy jeden dokument, niezależnie od tego, czy towary będą przewożone jednym środkiem transportu czy kilkoma.
Jeśli natomiast trasa wychodzi poza Wspólnotę, dochodzi do tranzytu zewnętrznego (T1L). Mowa jest o nim także wówczas, gdy przez obszar Unii Europejskiej przewożony jest ładunek niewspólnotowy (pochodzący z państw trzecich). Jak łatwo można się domyślić, obłożony jest on znacznie bardziej skomplikowanymi procedurami niż tranzyt wewnętrzny.
Drugi podział związany jest z konkretnymi czynnościami realizowanymi w ramach przewozu towarów bądź osób. Na tej podstawie należy wymienić:
- tranzyt pośredni, w ramach którego ładunek jest tymczasowo magazynowany na terenie państwa trzeciego, na przykład po to, aby przenieść go do innego środka transportu,
- tranzyt bezpośredni obejmujący wyłącznie przewóz ładunku, bez jego składowania bądź przeładunku.
Oba podziały tranzytu wydają się klarowne, dzięki czemu firmy doskonale wiedzą, z jakimi zasadami i przepisami mają do czynienia. Przekłada się to na gwarancję płynnego transferu zarówno towarów, jak i osób.
Tranzyt – o czym trzeba jeszcze pamiętać? Obowiązujące procedury
Znajomość definicji i podziału tranzytu to nie wszystko. Na uwadze warto mieć także obowiązujące przepisy oraz procedury, które określają zasady przewozu. Mowa tutaj między innymi o procedurze WPT, realizowanej między Wspólnotą a krajami organizacji EFTA, do której należą Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein. Jak można się domyślić, działa ona wówczas, gdy ładunek jest transportowany przez terytorium wymienionych krajów. Konieczne jest wtedy posiadanie specjalnego dokumentu tranzytowego SAD.
Czy to wszystko? Nie! Pod uwagę trzeba wziąć również procedurę TIR, która obejmuje przewozy drogowe wychodzące poza granice celne (zwalnia ona od konieczności przejścia odprawy celnej po spełnieniu kilku warunków), a także procedurę krajową. Funkcjonuje ona w sytuacji, gdy Polska jest krajem docelowym bądź tranzytowym.
Wiedza na temat przepisów oraz wszelkich zasad to oczywiście konieczność, dlatego w ramach przewozów międzynarodowych warto współpracować ze sprawdzonymi podmiotami. Firmami, które specjalizują się w tego typu działaniach, dzięki czemu doskonale wiedzą, jak przeprowadzić cały proces.
źródło: TRANSlogis spedycja i logistyka