W farmacji nie ma miejsca na przypadek. Procesy produkcyjne, konfekcjonowanie leków, a nawet samo przechowywanie substancji wymagają zachowania restrykcyjnych norm czystości, wilgotności i bezpieczeństwa. W tym precyzyjnie kontrolowanym środowisku jednym z niewidocznych, lecz absolutnie niezbędnych elementów infrastruktury są sprężarki powietrza. Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się tylko dodatkiem, w rzeczywistości stanowią serce wielu procesów technologicznych. Dlatego wybór odpowiedniego rodzaju sprężarki dla zastosowań farmaceutycznych powinien być poprzedzony dokładną analizą potrzeb i warunków pracy.
Sprężarka bezolejowa – standard w produkcji leków
W farmacji najczęściej stosuje się sprężarki bezolejowe. Dlaczego? Ponieważ nawet śladowa obecność oleju w sprężonym powietrzu może oznaczać ryzyko zanieczyszczenia produktu końcowego. To z kolei może prowadzić do ogromnych strat finansowych i – co ważniejsze – do zagrożenia zdrowia pacjentów.
Sprężarki bezolejowe eliminują to ryzyko, ponieważ w procesie sprężania nie używają oleju w komorze sprężania. Dzięki temu powietrze nie wymaga skomplikowanej filtracji i separacji, a cały system jest prostszy i bardziej przejrzysty pod kątem nadzoru jakości.
Zaletą takich urządzeń jest również łatwiejsza zgodność z normami GMP i ISO, które w branży farmaceutycznej mają szczególne znaczenie. Choć sprężarki bezolejowe są droższe w zakupie i czasem wymagają bardziej zaawansowanej obsługi technicznej, dla przemysłu farmaceutycznego są praktycznie jedynym sensownym rozwiązaniem.
Jakość powietrza zgodna z ISO 8573-1
Sprężone powietrze w farmacji bywa klasyfikowane jako „kontaktowe” – ma bezpośredni wpływ na produkt lub opakowanie. Dlatego musi spełniać normy czystości określone w ISO 8573-1. Norma ta definiuje trzy główne kategorie zanieczyszczeń:
- Stałe cząstki (kurz, drobiny metalu)
- Woda (w postaci pary, cieczy lub lodu)
- Oleje (zarówno ciekłe, jak i aerozolowe)
W zależności od zastosowania, farmaceutyczne systemy sprężonego powietrza powinny osiągać klasy 1.1.1 lub 1.2.1, czyli najwyższe poziomy czystości. W praktyce oznacza to konieczność zastosowania zaawansowanych filtrów i osuszaczy, a czasem także dodatkowego monitoringu jakości powietrza w czasie rzeczywistym.
Przy zakupie sprężarki warto więc zwrócić uwagę nie tylko na samą technologię sprężania, ale i na możliwości integracji z systemem uzdatniania powietrza – tak, by cały układ spełniał wymagania normatywne bez konieczności czasochłonnych modyfikacji.
Stabilność pracy i niezawodność przez całą dobę
Procesy farmaceutyczne często przebiegają w cyklach ciągłych lub półciągłych. Oznacza to, że sprężarka powinna pracować niezawodnie nawet przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Awaria jednego urządzenia może zatrzymać całą linię produkcyjną, co w przypadku farmacji oznacza nie tylko przestoje, ale też potencjalne zniszczenie cennych partii produkcyjnych.
Z tego względu warto wybierać sprężarki o wysokiej sprawności energetycznej i niskim współczynniku awaryjności. Coraz częściej stosuje się sprężarki śrubowe z inwerterem, które płynnie dopasowują wydajność do aktualnego zapotrzebowania, ograniczając zużycie energii i przedłużając żywotność komponentów.
W systemach o znaczeniu krytycznym dobrym rozwiązaniem jest także redundancja – czyli instalacja dwóch lub więcej sprężarek, z których jedna może automatycznie przejąć pracę w razie awarii głównego urządzenia.
Cicha praca i kompaktowa konstrukcja – wygoda na hali produkcyjnej
Choć nie jest to pierwsze kryterium brane pod uwagę, hałas i rozmiar urządzenia mają ogromne znaczenie w codziennej eksploatacji. Hala produkcyjna farmaceutyczna to miejsce, gdzie każdy decybel i każdy metr kwadratowy ma znaczenie. Nowoczesne sprężarki bezolejowe potrafią pracować wyjątkowo cicho – często poniżej 65 dB – co ogranicza konieczność stosowania dodatkowych obudów dźwiękochłonnych.
Dodatkowo, wiele modeli dostępnych na rynku ma kompaktowe obudowy, które pozwalają na łatwe wkomponowanie urządzenia w istniejącą infrastrukturę. Niewielkie gabaryty mają też znaczenie przy transporcie, montażu i późniejszych przeglądach technicznych.